Sempatik Bloklar

Stellat gangliyon, genellikle C7- T1 arasında yerleşim gösterir. Sempatik sinir sistemine ait bir sinir yumağı olduğu için kronik ağrıların tedavisinde stellat ganglion bloğu uygulanarak hasta rahatlatılabilir. Klasik yaklaşım C6 seviyesinde olmakta ve iğne ön taraftan uygulanmaktadır.

Stellat Gangliyon Bloğu Hangi Hastalara Uygulanır?

• Vücudun çeşitli yerlerinde ağrı hisseden kişilere ( yüz bölgesinde, alt servikal ve üst torakal dermatomlarda hissedilen ağrılarda, Fantom tipindeki ağrılarda, paget hastalığında, çeşitli neoplastik rahatsızlıklarda, santral sinir sistemi kaynaklı hastalıkların ağrılarında, geçmek bilmeyen göğüs ağrılarında)
• Çeşitli damar hastalığı yaşayan insanlara ( vasküler yetmezlik sonucu damar tıkanıklığı yaşayan hastalarda, skleroderma ya da emboli oluşan durumlarda)
• Aşırı terleme, meniere hastalığı, omuz ya da kol ağrıları, ani gerçekleşen görme kaybı durumları yaşayan hastalara uygulanabilmektedir.

Stellat Gangliyon Bloğunun Yapılmaması Gereken Durumlar

• Hastanın daha öncesinde yaşadığı bir rahatsızlık sonucunda antikoagülan tedaviye başlaması
• Pnömotoraks riski
• Kalpte bradikardi gelişmesi riski için geçirilmiş miyokard infarktüsü durumlarında ya da glokom ve kardiyak bozukluklarda stellat ganglion blokajı yapmak uygun değildir.

Stellat Gangliyon Bloğu Nasıl Yapılır?

Önden, arkadan ya da yandan stellat ganglion bloğu gerçekleştirilebilir. Fakat en sık kullanılan yöntem anterior paratrakeal yönüdür.

Ön taraftan uygulanan işlemlerde, hasta sırt üstü yatırılır ve başının altına yastık tarzı bir şey konularak başı ekstansiyon konumuna getirilir. Hasta daha öncesinde, işleme engel olabilecek anatomik bir bozukluk olmaması nedeniyle detaylı bir şekilde değerlendirilir. İşlem esnasında herhangi bir komplikasyon yaşanmaması için, hastaya öksürmemesi, yutkunmaması, konuşmaması ve başını oynatmaması konusunda yeterli bilgiler verilir. Daha sonrasında uygun bölgeden girilerek skopi cihazı eşliğinde iğne yardımıyla stellat ganglion blokajı sağlanır.

İşlem Sonrası Komplikasyonlar

Stellat ganglion blokajında en korkulan tablo, pnömotoraks gelişmesidir. Bunun yanında nervus laryngeus recurrens paralizi, horner sendromu ya da çeşitli embolik durumlar oluşabilir.

Sempatik sinir sistemi vücutta birçok işlevi gerçekleştirir. İstemsiz kas hareketleri, organların çalışması, salgı bezlerinin kontrolü ile birlikte ağrı lifleri ile ağrının algılanmasından primer olarak sorumludur. Özellikle kronik ağrı algılanmasında sempatik sinir sisteminin oldukça aktif olduğu bilinmektedir.

Torakal sempatik blok uygulaması göğüs bölgesinde genellikle T2 ya da T3 lokasyonunda yer alan sempatik ganglionları bloke etmekte kullanılır.

Torakal Sempatik Blokaj Hangi Durumlarda Uygulanır?

Yaygın olarak üst ekstremite alanında yaşanan ağrılarda, damar rahatsızlıklarına bağlı olarak gerçekleşen ağrılarda ve neoplastik ağrı yaşayan hastalarda sıklıkla uygulanan bir yöntemdir.

Torakal Sempatik Blok Nasıl Uygulanır?

• İşlemden önce hastada yaygın bir enfeksiyon ya da yüksek ateş varsa bu durum hakkında işlemi uygulayan hekim mutlaka bilgilendirilmelidir.
• Kan sulandırıcı ya da antikoagülan ilaç kullanan hastalarda bu tedavilere mutlaka işlemden en az 4 gün önce ara verilmelidir.
• Torakal sempatik blok uygulanacak hasta, işlemden en az 4 saat öncesine kadar katı ya da sıvı gıda alımını kesmelidir.
• Hasta beraberinde daha öncesinde yaptırmış olduğu röntgen sonuçlarını getirmeli ve mutlaka hastanın yanında bir refakatçi olmalıdır.
• Tüm bu hazırlıklar tamamlandıktan sonra hastaya uygun pozisyon verilerek, skopi cihazı eşliğinde iğne yardımıyla ilgili bölgeye lokal anestezi uygulandıktan sonra girilir.
• Daha sonra lokal anestezi altında gerekli ilaçlar torakal bölgeye gönderilir.
• İşlem tamamlandıktan sonra hasta istirahat odasına alınır.
• İşlem sonrasında ilgili bölgede hissizlik yaşanabilir. Bu geçici bir durumdur.

Torakal Sempatik Blok Kontrendikasyonları

İşlem öncesi lokal ya da sistemik enfeksiyonu olan hastalarda sempatik bloktan kaçınılmalıdır. Pıhtılaşma bozuklukları, aort hastalıkları ya da solunum yetersizliği durumlarında torakal sempatik blok uygulaması yapılmamalıdır.

Riskler Nelerdir?

Tüm sinir blokajı işlemlerinde olduğu gibi torakal sempatik blok uygulamasında da en korkulan sonuç pnömotoraks gelişmesidir. Nadiren de olsa intratekal bölgeye enjeksiyon durumları olabilmektedir.

Çölyak pleksus, genellikle gastrointestinal sistemde yer alan, pankreas, mide, ince bağırsak, karaciğer ve safra organlarının innervasyonundan sorumludurlar. Bu organların ağrılarında, çölyak pleksus blokajı, hastaları rahatlatmada kullanılan önemli bir tedavi yöntemidir.

Çölyak Pleksus Bloğu Nasıl Yapılır?

• Öncelikli olarak bu işlem ameliyathane şartlarında ve lokal anestezi teknikleri kullanılarak yapılır. Hekim, hastayı yeteri kadar bilgilendirdikten sonra hastadan işlem için onam alınır.
• Daha sonra hasta uygun pozisyona getirilerek gerekli sedasyon işlemleri sağlanır.
• Görüntüleme yöntemleri eşliğinde, belin üstünde ve kaburgaların bittiği yerde girişim sağlanacak lokalizasyon belirlenir.
• Kullanılacak iğnenin doğru konumda olduğundan emin olmak için bir takım kontrast maddeler gönderilir.
• Sonrasında blokajı sağlayacak solüsyon ilgili bölgeye zerk edilir.
• Tüm bu işlemler birkaç dakikada gerçekleşir ve hastanın tamamen uyanması için yaklaşık 30 dakikalık bir zaman dilimi gerekir.
• Daha sonrasında ilgili bölgede bir takım geçici olarak his kayıpları yaşanabilir.

İşlemin Yan Etkileri Nelerdir?

Çölyak sinir bloğunda hastada birtakım istenmeyen yan etkiler oluşabilir. Bunlardan en çok görüleni hipotansiyon, bel ağrısı ve ishaldir.

Diğer yan etkiler, iğnenin yanlış konuma yerleştirilmesi neticesinde oluşabilecek çevre alanların zarara uğramasıdır.

Splanknik sinirler batın içi organları innerve ettiği için bu organların ağrılarında splanknik blokaj, uygulama bittikten sonra başarılı sonuçlar alınan bir tedavi yöntemidir. Özellikle batın içinde yer alan organların kanser ağrılarında sıklıkla kullanılır.

Splanknik Blok Nasıl Uygulanır?

• Hastaya uygun pozisyon verildikten sonra işlemin yapılacağı alan sterilize edilir.
• Daha sonrasında skopi eşliğinde ilgili bölge görüntülenir.
• Uygun iğne seçilerek splanknik sinirler belirlenir ve sinir blokajı sağlayan ilaç gönderilir.
• İşlem sonrasında hastada birtakım uyuşukluk durumları yaşanabilir. Bu durum geçicidir ve hastanın istirahat odasında uyanması için yaklaşık 30 dakika gereklidir.

Splanknik Blok Kimlere Uygulanır?

Splanknik sinirlerin innerve ettiği batın içi organların kronik ağrılarında sinir blokajı oldukça başarılı sonuçlar vermektedir.

Splanknik Blok İşleminden Önce Neler Yapılmalıdır?

• İşlem öncesinde ya da işlem esnasında hastada belirgin bir enfeksiyon varsa işlemi gerçekleştirecek hekim, bu konu hakkında bilgilendirilir.
• Hastanın kan sulandırıcı ya da antikoagulan ilaçları varsa bu ilaclar işlem öncesinden en az 4 gün önce kesilmelidir.
• Splanknik blok uygulamasından en az 4 saat önce hasta katı ya da sıvı gıda alımını bırakmalıdır.
• Hasta beraberinde daha öncesinde çektirmiş olduğu röntgen MR yada tomografi sonuçlarını getirmelidir.
• İşlem sonrasında hastaya eşlik edecek bir refakatçi bulunmalıdır.

Splanknik Blok Kimlere Yapılmaz?

• Uygulamayı reddeden hastalara
• Çeşitli pıhtılaşma bozukluğu olan kişilere
• Disülfiram tedavisi alan hastalara
• İleus tablosu görülen kişilere
• Karın içinde yaygın ya da sistemik enfeksiyonu bulunan hastalara kesinlikle splanknik blokaj yapılmaz.

Splanknik Blok Riskleri

Birçok sinir blokajı uygulamalarında olduğu gibi splanknik blok uygulamasında da birtakım riskler bulunmaktadır. Özellikle hipotansiyon ve intratekal enjeksiyon en korkulan riskler arasındadır. İşlem sonrasında bel ağrısı ya da pnömotoraks görülebilir.

Lomber sempatik sinir alt ekstremitenin ağrı duyusundan ve kan akımının kontrolünden sorumludur. Lomber bölgede yer alan organlarla ilgili hastalıklarda, lomber sempatik blokaj ağrıların giderilmesinde oldukça yarar sağlamaktadır.

Lomber sempatik blok, esasen lomber bölgede yer alan sempatik sinirlerin bloke edilmesi işlemidir. Bu sayede sinirlerin innerve ettiği organlardan kaynaklanan ağrılar giderilmektedir.

Hangi Hastalıklarda Lomber Sempatik Blok Uygulanır?

• Refleks sempatik distrofi
• Paget hastalığı
• Herpes zoster enfeksiyonları
• Fantom ağrı
• Hiperhidroz
• Kompleks bölgesel ağrı sendromu gibi durumlarda lomber sempatik blokaj sağlanarak hasta rahatlatılabilir.

Lomber Sempatik Blok Nasıl Uygulanır?

Öncelikli olarak haftanın işlem öncesinde ya da işlem anında lokal ya da bölgesel bir enfeksiyon durumu araştırılır. Hekim enfeksiyon hakkında bilgilendirildikten sonra hastadan işlem için onam formu alınır. İşlem esnasında herhangi bir komplikasyon riskine karşı hastanın vital bulguları monitörize edilir. Hastaya damar yolu açılır ve uygun pozisyon verilir. İşlem ameliyathane şartlarında ve lokal anestezi uygulaması ile gerçekleştirilir. Giriş yeri doğru bir şekilde bulunup uygun görüntüleme cihazı kullanılarak bloke edilecek sinir kontrol edildikten sonra blokaj işlemi gerçekleştirilir. İşlem sonrasında hasta istirahat odasına alınarak oluşabilecek yan etkiler hakkında bilgilendirilir.

Lomber sempatik blok uygulamasından sonra yaklaşık 3 haftalık bir süreçte hasta ağrı şikayetlerinden tamamen kurtulur ya da yüksek oranda ağrılarında azalma görülür.

Karın alt bölgesinde yer alan uterus, böbrek gibi organların sinirsel innervasyonu hipogastrik pleksus ağı yardımıyla sağlanır. Bu organlarda oluşabilecek ağrı neticesinde, uzman hekimlerce ameliyathane şartlarında gerçekleşen bu blokajda, hastalar ağrılarından tamamen kurtulabilmektedir. Diğer sinir bloklarında olduğu gibi girişim yapılacak bölgeye görüntüleme yöntemleri yardımıyla ve uygun iğne eşliğinde girilir. Daha sonrasında çeşitli kontroller ve doğrulamalar yapılır. Uygun ajanların verilmesi ile blokaj gerçekleştirilir. Hastanın kendine gelmesi için istirahat odasında yaklaşık 30 dakika beklemesi gerekir. İşlem sonrasında birtakım uyuşukluk ya da hissizlik durumları yaşanabilir.

Koksiks olarak adlandırılan kuyruk sokumu bölgesinde yaşanan birtakım rahatsızlıklar sonucunda hissedilen ağrılar, impar ganglion bloğu uygulamasıyla tamamen ortadan kalkmakta ya da büyük ölçüde hafifletilmektedir. Ayrıca bölgede yer alan genital organların ve anüsün hastalıklarında da yine bu sinir blokajı yardımıyla birçok ağrının tedavisi sağlanmaktadır.

İmpar ganglion bloğu uygulamasından önce hastada lokal ya da sistemik enfeksiyon varlığı sorgulanır. Daha sonrasında hekim bu enfeksiyon hakkında bilgilendirilir. Girişim ameliyathane koşullarında ve lokal anestezi yardımıyla gerçekleştirildiği için ilgili bölge sterilize edilir. Yardımcı görüntüleme yöntemleri eşliğinde ve uygun iğne kullanılarak doğru lokasyondan giriş sağlanır. Gerekli kontroller yapıldıktan sonra blokajı sağlayan ajan enjekte edilir. Tüm bu işlemler yaklaşık 2 dakika sürmektedir. İşlem sonrasında hasta kendine gelmesi için istirahat odasına alınır. Oluşabilecek durumlar hakkında bilgilendirme sağlandıktan sonra hasta sağlıklı bir şekilde taburcu edilir.